Bir Hücrenin Ölüm Hızı Ölçüldü
Bilim insanları ilk kez ölen bir hücrede ölüm hızını ölçtü. Programlanmış hücre ölümü yani hücrede apoptozu tetikleyen bilim insanları , hücrede ölüm dalgasını dakikada 0.003 mm yani 3 mikrometre olarak ölçtü. Bu dalga sinyali işlemine tetikleyici dalga ismi veriliyor.
Aynı ormanda tek bir noktadan çıkan yangının yayılmasına ya da dominoların birbiri ardına devrilmesine benziyor. Çok hücreli canlılarda her gün yeni hücreler bu tetikleme dalgalarıyla yaratılıyor. Ayrıca beyinde nöron hareketi potansiyelleri aksonlar boyu elektrik sinyalleri ile yani tetikleme dalgalarıyla yayılıyor. Fakat bu çalışmada ilk kez hücre ölümü için bu dalgalar kullanıldı. “Aslında bu çalışma doğanın bu dalgaları nasıl kullandığına diğer bir örnek teşkil ediyor. Fakat çoğu biyolog bu tekrar tekrar olduğunu görmemiştir, “diyor Stanford Üniversitesi’nden biyokimya James Ferrell. Apoptoz en anlaşılan hücre ölümü şeklidir. İnsan vücudu yaşlanan , gereksiz veya mutasyona uğramış kanser hücrelerini bu şekilde dokuya zarar vermeden öldürebilir.
Tabi yine de bu halen gizemini kullanıyor. Örneğin, her zaman kanserli hücrelerin mutasyona uğraması engellenemiyor. Böylece hücreler kanser oluyor ve sağlıklı hücreler bozuluyor. İşte neler olduğunu anlamak için, bu prosesi yavaşlatmak ve apoptozunun nasıl düzenlendiğini keşfetmek gerekiyor. Araştırmacılar hücre içindeki apoptozu görmek için, araştırmacılar Afrika pençeli kurbağa yumurtası kullandı.
Yumurtanın stoplazmasını çıkararak , çekirdek materyali bir tübe yerleştirildi. Sonrasın apoptoz başlatıldı ve floresan protein sayesinde apoptoz başladığındaki parlaklığın değişimi gözlendi. Bu yeşil parlama tüpte belli bir hızda ilerlediğinde, apoptozun hızı tetikleme dalgası ile yayıldı, kimyasal difüzyonun karşısında ,iletişim metoduna göre daha yavaş gerçekleşiyor. Sonraki adımda ise bu proses gerçekleştiğinde doğal halde gözlemlemek oldu. Çünkü kurbağa yumurtaları normalde gayet opak olduğundan floresans mikroskopisi işe yaramayabilirdi.
Fakat sağlam bir yumurtaya Apoptoz uygulandığında, yumurtanın renginin zamanla değiştiğini ve hücrenin ölürken koyulaştığını gözlemlediler. Bu değişim ise belli bir hızda gerçekleştiğinden tetikleme dalgasını işaret ediyordu.
Yumurtaları analiz ettiklerinde, aktive olan kaspazlarda (hücre ölümüyle ilgili bir enzim) programlanmış hücre ölümünün kritik rol oynadığını gösterdiler. Diğer taraftan yaşayan hücrelerde bu aktif kaspazların olmadığı görüldü
kaynak:gercekbilim
www.sciencealert.com/apoptosis-programmed-cell-death-mechanism-trigger-wave/amp
