Panama’daki Smithsonian Tropik Araştırma Enstitüsü, yıllardır maymunların taş aletler kullandığı uzak bir adadan bahsediyorlardı.
Bir botanikçi, uzun zaman önce yapılan bir araştırma sırasında bu olaya şahit olmuştu – ancak o zamanlar faunadan ziyade floraya daha fazla ilgi duyan araştırmacı, bu olay üzerinde pek durmamıştı. Çünkü bölgeye tekrar geri dönüp araştırma yürütmek; yeni maddi kaynakları, yaklaşık 56 kilometrelik bir tekne yolculuğunu, yoğun tropikal orman içerisinde yüzmeyi, kayalık bölgede tırmanmayı gerektirmesi gibi oldukça zahmetli bir iş olarak görünüyordu. Dolayısıyla bu olay, bir süre boyunca yalnızca bir söylenti olarak kaldı.
Ancak geçen yıl, Max Planck Enstitüsü’nden araştırmacılar, Panama Coiba Ulusal Park’ına ulaştıklarında gördükleri şeyin orada olmaya değdiğini fark ettiler: Küçük beyaz yüzlü kapuçin maymunları, deniz kabuklu hayvanları, kabuklu yemişleri ve diğer yiyecekleri açabilmek için vücutlarının neredeyse yarı ağırlığındaki taşları bir çekiç gibi kullanıyorlardı.
Bu kapuçinler, kendi cinsleri içerisinde taş alet kullanan ilk grubu oluşturuyor ve bugüne kadar da insan dışında taş alet kullanan dördüncü primat gurubu olarak kayıtlara geçti.
Daha da garip olanı, Jicaron’un yanı sıra maymunların bulunduğu iki yakın adanın da incelenmiş olmasına rağmen, alet kullanımı, yaklaşık 1.5 km uzunluğundaki kıyı şeridini işgal eden bir grup kapuçin arasında gözlemlendi. Araştırmacılar, alet kullanımının görülmediği bölgelere “deneysel” çekiç ve örsler bırakmış olsa da, maymunların bu aletleri görmezden geldikleri görüldü.
Akıldaki soru ise; görünüşte önemli olan bu davranış neden bütün adaya yayılmadı? Alet kullanan bu tek grubu özel kılan nedir?
Bu yeni çalışma, ön baskı sitesi bioRxiv‘de yayımlandı. Yani makale, henüz hakemli bir dergide yayımlanmadı ve resmi olarak başka bilim insanlarının incelemesine henüz tabi tutulmadı. Ancak Arizona State Üniversitesi’nden bir davranış ekolojisti olan Joan Silk, çalışmanın “bu yeni gözlemin dikkatli ve güzel bir tanımlayıcı analizi” olduğunu belirtiyor.
