Capgras Sendromu

Capgras sendromu, sanrısal¹ yanlış tanıma bozuklukları içinde tanımlanan, az rastlanan ve inatçı sanrılar ile giden bir bozukluktur. Psikiyatri uygulamalarında az sıklıkta gördüğümüz, ancak çok renkli bir sendrom olan Capgras, ilk olarak 1923 yılı nda Capgras ve Reboul-Lachaux tarafından tanımlandı . Sendrom başlangıçta "the illusion of doubles" olarak adlandırıldı.

Capgras sendromunda, hasta orijinal kişi ya da nesnelerin tıpatıp benzerleri (sahteleri) ile yer değiştirdiğine inanır. Sendrom, nadiren saf bir şekilde ortaya çıkar ve genelde şizofreni veya  psikozla² birliktedir. Tıpatıp benzerleri ile yer değiştirdiği iddia edilen kişilerin hemen her zaman hastaya yakın kişiler olmadığı ileri sürülerek, psikodinamik yaklaşımlar eleştirilmiştir. Hastanın hastalık döneminde ilişki içinde olduğu herhangi bir kişinin, hezeyan³ nesnesi olabileceği belirtilmektedir.

Bu az görülen psikiyatrik sendromun kökenine ilişkin kesin bir açıklama getirilememiştir. Birçok olguda, sendroma psikoanalitik açıklamalar getirilirken, daha sonraki olgularda yaygın veya lokalize beyin lezyonları sorumlu tutulmuştur. Capgras sendromunun % 25-40 oranında Genel tıbbi bozukluğa bağlı olarak da gelişebildiği tahmin edilmektedir.

Türkiye’de Bir Vaka Örneği

Bayan E. 22 yaşında bir polis memurudur. Hastaneye gelişinden 1 ay öncesinde doğum yapmıştır. Doğumdan kısa bir süre sonra bir gece tuvalete kalktığında kulağında çınlama ve beyninin emildiği hissine kapılmış. Kötülüklerin onu sardığını, doğurduğu bebeğin şeytan olduğunu, onu emzirdiği ve beslediği için bu şekilde cezalandırıldığını düşünmüş. Korkuyla eşine gittiğinde onun eşi olmadığı ve onun gözlerinin değiştiğini düşünmüştür. Artık eşi, eski eşi değildir. Üstelik dışarıya baktığında ise dünyanın değiştiğini, her şeyin bir kopya olduğunu, renklerin bile eski renkler olmadığını söylemiştir. Ayrıca kendine ait organlarının eski organları olmadığını fark etmeye başlamıştır. Bu olaydan sonra bebeğini emzirmek için ona yanaşıyor ancak emzireceği sırada onun bir şeytan olduğu ve beslememesi gerektiği seslerini kafasının içinde duyuyormuş. Yaşadıkları nedeniyle intihar girişiminde bile bulunmuştur.  

Vaka varlığın reddedilmesi, iç organların ve bedeninin değiştiği, kendisinin ölümsüzlüğe mahkûm olduğu ve bütün yakınlarının bir başkalarıyla değiştirildiği inancı nedeniyle Capgras sendromu tanısı almıştır. Ayrıca “Doğum Sonrası Psikoz” tanısı da görülmektedir.

1.sanrı: Uyanık bir kişinin, kendi dışında var sandığı ama gerçekte yok olan olguları algılaması, birsam, halüsinasyon.(ruhbilim terimi)

2.psikoz: .her türlü akıl ve ruh hastalığının genel adı;toplumsal bir sarsıntıya bağlı olarak oluşan ruh durumu.

3.hezeyan: abuk sabuk konuşma, saçma sapan sözler etme, saçmalama.anlamsız, saçma sapan, abuk sabuk söz.sayıklama